Gün içi elektrik piyasaları, teslimat döneminden kısa bir süre öncesine kadar enerji ticaretine izin vermektedir. Bu piyasalar, piyasa katılımcılarına beklenen dengesizliklerini azaltma ve kullanmadıkları enerjiyi piyasaya sunma imkanı verir. Teslimat döneminden önce dengeleme yapılması, piyasa katılımcıları için oldukça kârlı ve sistem operasyonları için de oldukça faydalıdır. Bu nedenle gün içi ticaretinin, özellikle üretim tarafındaki değişken yenilenebilir enerji kaynaklarının artan payı ile daha fazla önem kazanması beklenmektedir.
Çoğu elektrik piyasasında, santrallerin sevkiyatına merkezi olarak karar verilmemekte ve sevkiyat optimize edilmemektedir. Bunun yerine, piyasa katılımcıları kendi enerji santrallerini kârı maksimize edecek şekilde planlar. Her bir enerji sistemi, üretim ve yük arasında sürekli denge ihtiyacına sahiptir; bu nedenle her bir piyasa katılımcısı programlarının tüm sistem için teknik açıdan uygulanabilir, ekonomik açıdan verim sunabilir olduğunu garanti edecek araçlara ihtiyacı vardır. Elektrik piyasaları bu araç ihtiyacına çözüm olarak tasarlanmıştır: Gün öncesi piyasaların kapanışı ile teslimat dönemi arasında enerji ticaretine izin veren gün içi piyasaları oluşturulmuştur.
Gün içi ticaretin piyasa katılımcıları tarafından kârlı olarak kabul edilmesinin birden fazla nedeni vardır:
1- Dengeleme: Gün içi piyasası sayesinde piyasa katılımcıları planladıklarından daha fazla ya da daha az enerji tedarik ederken maruz kaldıkları dengesizlik maliyetlerini azaltabilirler. Zira dengesizlik maliyetleri, piyasa katılımcılarının doğru tüketim ve üretim tahminleri hesaplamalarının yanı sıra bu tahminlere dayalı olarak ticaret yapma konusunda önemli bir teşvik oluşturmaktadır. Dengesizlik hacimlerini azaltmak, gün öncesi fiyatlarından önemli ölçüde sapma gösterebilecek belirsiz dengesizlik fiyatlarına karşı önlem almanın bir yoludur. Gün içi piyasalarının gerçek zamana yakın olması, dengelemenin daha iyi yapılmasını sağlamaktadır.
Özellikle arıza ve bakım durumlarında santralde dengesizlikle karşılaşabilinmektedir. Bu nedenle gün içi piyasalarında aktif işlem yapılması ve TEİAŞ'a girilen arıza kayıtları için doğru zaman aralığında girişlerin yapılması, günlük üretim planına uymamaktan kaynaklanan KÜPST cezasını azaltmaya yönelik olacaktır. Sistem ve piyasa işletmecisi ise her GİP yapıldığında kesinleşmiş günlük üretim planı da güncelleneceği için daha kesin bilgiye sahip olur ve dengesizlik ve talimat miktarlarında azalma yaşanır. İletim sisteminin güvenliği sağlanır.
2- Optimizasyon: Gün öncesi piyasasından sonra GİP, ilave ticarete imkan sunmasıyla üretim/tüketim programlarını optimize etme olanağı sunar.
3- Yenilenebilir Enerji: Enerji sistemi açısından gün içi piyasalarının değeri önemlidir. Özellikle değişken yenilebilir enerji kaynakları ile ilgili tahmin hatalarını gerçek zamandan kısa bir süre önce fark edilip düzeltilebilirse, gün içi piyasalarının önemi ortaya çıkmaktadır. Burada gün içi ticareti avantajlı olmaktadır zira güncellenmiş rüzgar ve güneş enerjisi tahminleri gün öncesi tahminlerinden ortalama olarak daha doğru gerçekleşmektedir.